روستای زیبد در شهرستان گناباد، کانون توجه فرهیختگان و دوستداران شاهنامه شد؛ این روستا میزبان جشنواره نکوداشت فردوسی و حماسه حماسی «دوازده رخ» بود، رویدادی که به تازگی در فهرست برنامههای گردشگری ایران ثبت شده است.
این جشنواره که با حضور چهرههای برجسته کشوری، استانی و محلی برگزار شد، به بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی و یکی از طولانیترین و پراهمیتترین رویدادهای شاهنامه، یعنی جنگ «دوازده رخ» اختصاص داشت. این حماسه که بالغ بر ۲۵۰۰ بیت از شاهنامه را به خود اختصاص داده است، طبق مستندات فردوسی در بخشهایی از گناباد و به خصوص در روستای زیبد به وقوع پیوسته است.
اهمیت جنگ دوازده رخ در شاهنامه
جنگ «دوازده رخ»، یکی از نقاط عطف اساطیری ایران باستان است که در دشت گناباد و در مجاورت روستای زیبد، در حاشیه جنوبی بیابان گناباد و در دامنه کوه سیاه رخ داد. این نبرد سرنوشتساز، در واقع به تلافی شکست ایرانیان در جنگ «پشن» به وقوع پیوست. پیروزی در این جنگ برای ایرانیان از اهمیت ویژهای برخوردار بود؛ چرا که با غلبه بر تورانیان در این نبرد، سرزمین ایران برای همیشه از تهدید و تجاوز دشمنان شرقی رهایی یافت. این پیروزی نه تنها یک دستاورد نظامی، بلکه نمادی از پایداری و اقتدار ملت ایران در برابر هجوم بیگانگان بود.

زیبد: گهواره یک حماسه ملی
روستای زیبد، به واسطه همین رخداد تاریخی و ادبی، اکنون به عنوان گهواره یکی از مهمترین بخشهای شاهنامه شناخته میشود. برگزاری این جشنواره در این مکان، نه تنها به تقویت هویت ملی و پاسداشت زبان فارسی کمک میکند، بلکه فرصتی برای آشنایی بیشتر مردم با این میراث گرانبها و جذب گردشگر به منطقه فراهم میآورد.
جشنواره «حماسه دوازده رخ»: رویدادی نوین در تقویم گردشگری ایران
اهمیت این رویداد تا بدانجاست که جشنواره نکوداشت فردوسی و «حماسه دوازده رخ» در سال ۱۴۰۳ شمسی به طور رسمی در فهرست رویدادهای گردشگری ایران به ثبت رسیده است. این ثبت، نشاندهنده پتانسیل بالای این منطقه در جذب گردشگران فرهنگی و ادبی است که علاقهمند به ریشههای حماسی و اساطیری ایران هستند.
این جشنواره، علاوه بر ابعاد ادبی و فرهنگی، میتواند نقش مهمی در توسعه پایدار محلی و ایجاد فرصتهای اقتصادی برای ساکنان روستای زیبد و شهرستان گناباد ایفا کند. با معرفی این منطقه به عنوان کانون یک حماسه ملی، میتوان انتظار داشت که در آینده شاهد افزایش حضور گردشگران داخلی و خارجی باشیم. این اقدام، به حفظ و احیای سنتهای بومی، معرفی توانمندیهای فرهنگی منطقه و تقویت زیرساختهای گردشگری کمک شایانی خواهد کرد.