اخیرا شاهد افزایش چشمگیر فعالیتهای لرزهای در پهنه ایران بودهایم. استان خوزستان، به عنوان یکی از مناطق با بیشترین فعالیت لرزهای، ۱۵ زمین لرزه را تجربه کرده است که قویترین آنها شدت ۵.۶ ریشتر را داشت. این زمین لرزهها که عمدتا در شهرهایی مانند ایذه، مسجد سلیمان، هفتگل، قلعه تل و جایزان روی دادهاند، بنا به گفتهی کارشناسان، به گسل لهبری مرتبط هستند.
علاوه بر خوزستان، استانهای دیگری همچون تهران، مازندران، ایلام، بوشهر، خراسان جنوبی، لرستان، یزد، کرمان، سمنان، هرمزگان و فارس نیز زمین لرزههایی با شدتهای مختلف را تجربه کردهاند. در برخی مناطق، وقوع زلزلههای پیاپی در بازه زمانی کوتاه، نشان از فعالیتهای تکتونیکی قابل توجه در این مناطق دارد.
دلایل این زمین لرزههای متعدد میتواند عوامل گوناگونی از جمله جنبش گسلها، فعالیتهای آتشفشانی، تغییرات فشار در لایههای درونی زمین و دیگر عوامل زمینشناسی باشد. لازم به ذکر است که پیشبینی دقیق زمان و مکان زلزلهها هنوز امکانپذیر نیست و این پدیده، جزء بلایای طبیعی اجتناب ناپذیر محسوب میشود.
با توجه به افزایش این فعالیتهای لرزهای، ضروری است آمادگی جامعه برای مقابله با زلزله افزایش یابد. راهکارهایی مثل آموزش همگانی در زمینهی ایمنی زلزله، مقاومسازی ساختمانها، برگزاری مانورهای آمادگی و راهاندازی سیستمهای هشدار سریع، میتواند در کاهش خسارات احتمالی موثر باشد.
همچنین، توسعه تحقیقات علمی در حوزهی زمین شناسی و لرزه نگاری باید با جدیت بیشتری دنبال شود تا به شناخت دقیقتر علل وقوع زلزلهها و پیشبینیهای دقیقتر دست پیدا کنیم.
در مجموع، وقوع زلزلههای اخیر در نقاط مختلف ایران، اهمیت آمادگی در برابر بلایای طبیعی را بیش از پیش نمایان میسازد.