## در سایه ۱۴ طرح حمایتی، جایگاه نخبگان در ایران کجاست؟
دهمین مهرماه، روز ملی نخبگان، فرصتی است برای اندیشیدن به جایگاه و نقش نخبگان در جامعه ایرانی. با وجود ۱۴ طرح حمایتی از سوی بنیاد ملی نخبگان، بسیاری معتقدند که نخبگان ایرانی همچنان به جایگاه واقعی خود دست نیافتهاند.
نامگذاری این روز به یاد شهید دکتر مصطفی چمران، دانشمند برجسته و مبارز انقلابی، نشان دهنده اهمیت نخبگان در توسعه و پیشرفت کشور است. چمران نمادی از نخبهای است که دانش و علم خود را در راه آرمانهای ملی و اسلامی قرار داد.
بنیاد ملی نخبگان با هدف شناسایی، حمایت و توسعه فعالیتهای نخبگان، طرحهای متنوعی را اجرا میکند. از طرح شهاب برای شناسایی دانشآموزان مستعد تا طرح شهید چمران برای حمایت از دوره پسادکتری، همه این طرحها با هدف ایجاد بستری مناسب برای شکوفایی و رشد نخبگان طراحی شدهاند.
با این حال، انتقاداتی نیز به عملکرد بنیاد ملی نخبگان وجود دارد. برخی معتقدند که این بنیاد به جای ایجاد یک شبکه یکپارچه از نخبگان، آنها را به گروههای مختلف تقسیم کرده است. همچنین، برخی از طرحهای حمایتی به دلیل پیچیدگی روند اجرا و بروکراسی اداری، نتوانستهاند به طور کامل به اهداف خود دست یابند.
یکی از چالشهای اصلی نخبگان ایرانی، عدم جذب مناسب آنها در دستگاههای اجرایی است. با وجود طرحهای حمایتی برای جذب نخبگان در دستگاهها، بسیاری از این دستگاهها هنوز به اهمیت جذب نخبگان پی نبرده و از ظرفیتهای آنها به نحو مطلوب استفاده نمیکنند.
با روی کار آمدن دولت سیزدهم و تغییر مدیریت در بنیاد ملی نخبگان، امیدها برای بهبود وضعیت نخبگان در کشور افزایش یافته است. معاون علمی رئیس جمهور و رئیس جدید بنیاد ملی نخبگان وعده دادهاند که تغییرات اساسی در نحوه حمایت از نخبگان ایجاد کنند.
در نهایت، باید توجه داشت که حمایت از نخبگان تنها به معنای ارائه تسهیلات مالی نیست. بلکه باید فضایی ایجاد شود که در آن نخبگان بتوانند به طور آزادانه به تحقیق و پژوهش بپردازند و ایدههای خلاقانه خود را به مرحله اجرا برسانند. این مهم نیازمند همکاری بین دستگاههای مختلف، بخش خصوصی و نهادهای علمی است.