## نوسانهای دمایی و بارندگی در ایران: گزارشی از وضعیت آب و هوا
گزارشهای اخیر سازمان هواشناسی نشان از نوسانات قابل توجه دما و بارش در سراسر کشور دارد. در هفتههای گذشته، ورود یک سامانهی سرد شمالی سبب کاهش نسبی دما، بهویژه در اوج دمای روزانه شد. این افت دما در اواخر آذر و اوایل دی ماه شدیدتر خواهد بود. با این حال، پیشبینیها حاکی از افزایش دمای هوا در روزهای آینده نسبت به هفتههای گذشته است.
پیشبینیها برای هفته آینده، افزایش حدود یک درجه سانتیگرادی دما نسبت به میانگین نرمال را نشان میدهند. جایگزینی توده هوای گرم با توده هوای فعلی، بهطور قابل توجهی دمای نیمهی شرقی کشور، بهخصوص استانهای خراسان (رضوی، شمالی و جنوبی)، سمنان و سیستان و بلوچستان (۲ تا ۴ درجه سانتیگراد) را افزایش خواهد داد. مناطق غربی نیز شاهد افزایش ۱ تا ۲ درجهای دما خواهند بود.
با وجود این افزایش دما در برخی مناطق، کمبود بارش همچنان نگران کننده است. هفته جاری و آینده نیز با کمبارشی همراه خواهد بود. میانگین دمای غرب و مرکز کشور، در حد نرمال یا حداکثر ۲ درجه کمتر از نرمال پیشبینی میشود. اما نیمهی شرقی، خصوصا خراسان، یزد، کرمان و سیستان و بلوچستان، کاهش دما تا ۳ درجه و در برخی نقاط غرب خراسان تا ۶ درجه سانتیگراد را تجربه خواهند کرد.
از ابتدای سال آبی تا ۲۵ آذر، میانگین بارش کشور حدود ۳۳ میلیمتر بوده است. این میزان، ۳۶ درصد کمتر از میانگین بلندمدت ۵۳ میلیمتر است و مشابه وضعیت سال گذشته میباشد. به جز خراسان شمالی و مازندران، تمامی استانها کمبود بارش را تجربه کردهاند. مازندران با ۲۶۶ میلیمتر بارش (۵۷ میلیمتر بیشتر از میانگین نرمال) وضعیت بهتری دارد. استانهایی چون آذربایجان شرقی، اصفهان، چهارمحال و بختیاری و تهران، کمبود بارش شدیدتری را تجربه کردهاند.
میانگین دمای کشور از ابتدای پاییز، ۱.۴ درجه سانتیگراد بالاتر از نرمال بوده و در آذرماه نیز ۰.۸ درجه بالاتر از نرمال ثبت شده است. اگرچه میانگین هفت روز منتهی به ۲۵ آذر، حدود یک درجه بالاتر از نرمال بوده، اما این عدد، وضعیت دو سه روز اخیر را که در بسیاری از مناطق بهخصوص عرضهای شمالی، کمتر از نرمال بوده است، نشان نمیدهد. دمای تهران به ۳- درجه سانتیگراد رسید و پیشبینی میشود در روزهای آینده بین صفر تا ۲ درجه سانتیگراد باشد. بیشینه دما نیز حدود ۱۰ درجه سانتیگراد خواهد بود.
تفاوت دمای مناطق مختلف، به دلیل گستردگی جغرافیایی، اختلاف عرض جغرافیایی و اختلاف ارتفاع است (مثلا، تفاوت دمای اردبیل در ارتفاع ۱۰۰۰ متری و چابهار در سطح دریا). مقایسهی دمای امسال با سال گذشته، به دلیل نوسانات سالانه، از نظر علمی دقیق نیست و باید بر اساس میانگینهای بلندمدت انجام شود.