مردم پول درمان را از جیب بدهند؛ وزارت بهداشت بودجه ندارد!

بحران مالی در نظام سلامت ایران: پرداخت‌های سنگین از جیب مردم

دسترسی به خدمات درمانی با کیفیت، حق اولیه هر شهروند است. اما در ایران، بسیاری از مردم به دلیل هزینه‌های سرسام آور درمان، از دریافت خدمات مناسب محروم می‌مانند. شاخص کلیدی در این زمینه، سهم پرداختی مستقیم مردم از جیب خود برای درمان است که متاسفانه در ایران، به مراتب بالاتر از استانداردهای جهانی قرار دارد و بیش از نیمی از هزینه‌های درمانی را شامل می‌شود. این در حالیست که در کشورهای توسعه‌یافته، این رقم کمتر از ۱۵ درصد است. برنامه‌های توسعه‌ی کشور، هدف کاهش این میزان و رسیدن به استانداردهای بین‌المللی را دنبال می‌کنند، اما موانع جدی بر سر راه این هدف وجود دارد.

یکی از اصلی‌ترین مشکلات، کمبود بودجه در بخش سلامت است. سهم ناچیز این بخش از تولید ناخالص داخلی (GDP) ، نشان از بی‌توجهی به اهمیت سلامت در برنامه‌ریزی‌های کلان اقتصادی دارد. در حالی که سیاست‌های کلی سلامت، بر تامین منابع مالی پایدار و افزایش این سهم به میزان قابل توجهی تاکید دارند، واقعیت این است که سهم سلامت از GDP در ایران به مراتب کمتر از میانگین کشورهای منطقه است. این کمبود بودجه، موجب افزایش بار مالی بر دوش مردم شده و به نارضایتی عمومی دامن زده است. برای رسیدن به میانگین منطقه، به سرمایه گذاری عظیمی نیاز است.

کارشناسان حوزه سلامت، برای کاهش سهم پرداخت از جیب مردم، به افزایش چشمگیر بودجه تاکید دارند. اما با توجه به محدودیت‌های بودجه‌ای دولت، رسیدن به این هدف در کوتاه مدت، بسیار دشوار به نظر می‌رسد. کاهش حتی یک درصد از پرداخت از جیب مردم، به بودجه هنگفتی نیاز دارد. در حال حاضر منابع مالی بخش سلامت عمدتا از محل مالیات بر ارزش افزوده و بخشی از هدفمندی یارانه‌ها تامین می‌شود، اما این مبلغ بسیار کمتر از نیاز واقعی است. هزینه‌های بالای دارو، نیز یکی دیگر از چالش‌های جدی در این حوزه است. طرح دارویار، اگرچه با هدف کاهش بار مالی بر دوش مردم اجرا شد، اما تا کنون موفق به نیل به اهداف خود نشده است.

در مجموع، بحران مالی در نظام سلامت ایران، یکی از مهم‌ترین چالش‌های این حوزه است. کاهش پرداخت از جیب مردم، نیازمند افزایش قابل توجه بودجه و تغییر در رویکردهای کلان اقتصادی است. اما در کوتاه مدت، به نظر نمی‌رسد به این هدف دست یافتنی باشد.

مجله خبری سرزمین