اختلاف نظرها پیرامون مدیریت تعارض منافع در سازمان غذا و دارو، در گردهمایی اخیر شدت یافت. به جای ارائه راه حلهای عملی، برخی شرکتکنندگان این مسأله را امری مثبت تلقی کردند! این در حالی است که یک متخصص سیاستگذاری سلامت از دانشگاه علوم پزشکی تهران، ضمن تأکید بر اهمیت مدیریت این تعارض، اجازه سهامداری رئیس سازمان در شرکتهای دارویی را منوط به شفافیت کامل و آزادی مطبوعات دانست. اما آیا این دو شرط در ایران برقرار است؟ آیا نمونه مشابهی از این وضعیت در سازمانهای نظارتی دارویی جهان وجود دارد؟
محمود نجفی عرب، داروساز و رئیس اتاق تهران، به طور صریح به تضاد منافع ناشی از حضور پزشکان یا داروسازان در رأس سازمان غذا و دارو اشاره کرد. نکته قابل توجه این است که از بدو تأسیس این سازمان، ریاست آن همواره برعهده داروسازان بوده است. وی همچنین بر این نکته تأکید کرد که تا زمانی که “قدرتهای غیرقابل کنترل” در ساختار حاکمیتی وجود داشته باشند، مدیریت تعارض منافع غیرممکن است.
احمد آتش هوش، رئیس کمیسیون حقوقی اتاق ایران، به فقدان قانون شفاف در این زمینه و بلاتکلیفی طرحهای مرتبط در مجلس به دلیل همین تعارض منافع اشاره کرد. در چنین شرایطی، با نبود قانون و احتمال فساد، چه باید کرد؟ آیا باید سکوت اختیار کرد یا مطالبه گری را افزایش داد؟
رئیس اتحادیه واردکنندگان تجهیزات پزشکی، پیشنهاد داد که برای حل این مشکل، رئیس سازمان غذا و دارو نباید داروساز باشد. در مقابل، دیدگاه عجیبی از سوی یکی از اساتید دانشکده داروسازی مطرح شد که تعارض منافع را محرک رشد و پیشرفت قلمداد کرد! رئیس انجمن داروسازان تهران نیز ضمن اذعان به وجود مشکل، از ارائه راهکار مشخص خودداری نمود. به نظر میرسد مسأله مدیریت تعارض منافع در سازمان غذا و دارو به توجه جدیتر و اقدامات اساسیتر نیازمند است.