\`\`\`
بازار خودرو و چالشهای واردات: بررسی مصوبه مجلس و راهکارهای پیشنهادی
آقای جعفر قادری، نماینده مجلس، در رابطه با مصوبه سال ۱۴۰۴ مجلس در مورد واردات خودرو، به سیستم صدور مجوز واردات اشاره کرده و بر رقابت سالم در این حوزه تأکید کردند. ایشان بیان داشتند که میزان تعرفههای گمرکی (چه بالا و چه پایین) تأثیر قابل توجهی بر قیمت نهایی ندارد. در یک فضای رقابتی، متقاضیان با پیشنهاد قیمتهای مختلف برای به دست آوردن مجوز واردات، به رقابت میپردازند؛ کاهش تعرفهها صرفاً منجر به افزایش پیشنهاد قیمتها از سوی واردکنندگان میشود.
تأثیر تعرفهها بر رقابت و مصرفکنندگان
قادری در ادامه افزودند که کاهش تعرفهها ممکن است بهاشتباه به سود ایرانیان مقیم خارج از کشور تلقی شود. با این حال، با توجه به محدودیت قانونی مبنی بر واردات تنها یک خودرو برای هر کد ملی، در صورت تقاضای کم، کاهش تعرفهها به نفع این افراد خواهد بود. اما در صورت افزایش تقاضا، مکانیسمی برای تعیین اولویت متقاضیان (بر اساس مدت اقامت یا سایر معیارها) ضروری است.
نگرانیها در کمیسیون تلفیق درباره نحوهی تخصیص مجوزها
ایشان همچنین به نگرانیهای مطرحشده در کمیسیون تلفیق در مورد مزایدهای شدن مجوزهای واردات اشاره کردند. در حال حاضر، تعداد محدودی از افراد (۱۰ تا ۲۰ نفر) انحصار واردات خودرو را در اختیار دارند. این وضعیت میتواند رقابت آزاد را محدود کرده و منجر به تمرکز مجوزها در دستان گروههای خاص شود.
راهکارهای پیشنهادی برای بهبود وضعیت بازار
قادری با اشاره به مشکلات متعدد بازار خودرو، از جمله اختلاف قیمت فروش خودرو و قیمت تمامشده و افزایش بیرویه قیمتها، دو راهکار اصلی ارائه دادند:
**۱. افزایش حجم واردات خودرو:** تخصیص بیشتر ارز به واردات خودرو (اعم از خودروهای کامل یا قطعات) از سه منبع زیر میتواند به تعادل بازار کمک کند:
الف) افزایش عرضه خودروهای وارداتی.
ب) افزایش عرضه خودروهای مونتاژی با قطعات وارداتی.
ج) افزایش تولید داخلی.
**۲. کنترل مالکیت خودرو:** برای کنترل تقاضا و جلوگیری از احتکار، پیشنهاداتی مانند محدودیت تعداد خودرو برای هر فرد از طریق کارت سوخت و وضع مالیات سنگین برای مالکان خودروهای لوکس یا تعداد بالای خودرو (مثلاً بیش از ۷ میلیارد تومان) مطرح شده است.
اهمیت نحوه توزیع مجوزها
به گفتهی این عضو کمیسیون برنامه و بودجه، ساماندهی بازار خودرو فقط با تغییر تعرفهها امکانپذیر نیست و نحوه توزیع مجوزهای واردات نقش بسیار مهمی دارد. حتی با کاهش تعرفهها، توزیع غیررقابتی مجوزها مانع از بهبود شرایط بازار خواهد شد. بنابراین، ایجاد شرایط رقابتی واقعی در این زمینه ضروری است.
\`\`\`