پیشرفتهای نوین در درمان سرطان: گامی بزرگ به سوی واکسنهای اختصاصی
پس از سالها تحقیق و پژوهش، امیدهای تازهای در عرصه مبارزه با سرطان پدیدار شده است. پیشرفتهای شگرف در حوزه فناوری mRNA و پزشکی شخصیسازی شده، انقلابی در درمان این بیماری مرگبار نوید میدهند. سال آینده را میتوان نقطه عطفی در این حوزه دانست. واکسن mRNA-4157، نتیجه همکاری مدرنا و مرک، در آزمایشهای بالینی نتایج امیدبخشی نشان داده و پیشبینی میشود سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) آن را در سال 2025 تایید کند.
همزمان، پروژه “ایجاد بستری برای تولید واکسنهای سرطانی” در بریتانیا، با مشارکت BioNTech، در حال آزمایش واکسنهای شخصیسازیشده مبتنی بر mRNA بر روی هزاران بیمار مبتلا به سرطانهای کولون، پانکراس و ملانوما است. این واکسنها با توجه به ویژگیهای ژنتیکی منحصر به فرد هر بیمار طراحی میشوند و سیستم ایمنی بدن را برای تشخیص و از بین بردن سلولهای سرطانی آموزش میدهند.
مراحل کار به این صورت است: ابتدا نمونهای از تومور بیمار گرفته میشود و سپس تجزیه و تحلیل ژنتیکی برای شناسایی جهشها و پروتئینهای مرتبط با آنها انجام میشود. سپس، واکسنی اختصاصی برای هدف قرار دادن این نشانگرها تولید میشود. پیشرفتهای اخیر در فناوری mRNA و هوش مصنوعی، این پروسه را به شش هفته کاهش داده است.
با این وجود، هزینه بالای تولید این واکسنهای اختصاصی، محققان را به جستجوی راهکارهای جایگزین برای تولید واکسنهایی با کارایی بالا و مناسب برای عموم مردم واداشته است. این تلاشها بر روی هدف قرار دادن نشانگرهای توموری رایج متمرکز شدهاند. همچنین، استفاده از واکسنهای ضدسرطان به عنوان درمان کمکی در کنار روشهای درمانی مانند جراحی یا شیمیدرمانی در مراحل اولیه سرطان، مورد توجه قرار گرفته است. برخی از دانشمندان حتی امیدوارند روزی از این واکسنها به عنوان روشی پیشگیرانه برای افراد در معرض خطر استفاده شود.
اگرچه واکسنهای شخصیسازیشده رویکردی دقیق و هدفمند ارائه میدهند، اما پیچیدگی فرآیند تولید آنها، هزینههای بالایی را به همراه دارد. سال آینده، سالی سرنوشتساز در این زمینه خواهد بود و موفقیت در این مسیر میتواند گامی بزرگ در نبرد طولانی مدت با سرطان باشد. با این حال، با توجه به تجربیات گذشته، محققان با احتیاط و واقعگرایی به آینده مینگرند.