کاهش چشمگیر نرخ زاد و ولد در ایران زنگ خطری جدی برای آیندهی کشور به صدا درآورده است. بسیاری از متخصصان حوزه جمعیت، روند رو به کاهش و شتابدار باروری را نگران کننده میدانند. پیشبینیها حاکی از آن است که تا سال ۱۴۲۰، رشد جمعیت به نقطه صفر رسیده و پس از آن، با کاهش جمعیت مواجه خواهیم شد. این وضعیت، ساختار جمعیتی ایران را به سمت پیری سوق داده و به کاهش نیروی کار فعال و افزایش قابل توجه جمعیت سالمندان منجر میشود.
این چالش جدی، نیازمند تدابیر و برنامهریزیهای اساسی است. باید سیاستهای کلان و بلندمدتی برای افزایش نرخ باروری در کشور اتخاذ شود. افزایش سهم سالمندان در آیندهی نزدیک، لزوم سرمایهگذاری در زیرساختهای بهداشتی، رفاهی و اجتماعی برای این گروه سنی را بیش از پیش آشکار میکند.
اما اجرای سیاستهای حمایتی با موانع جدی، از جمله کمبود بودجه، مواجه است. قانون حمایت از جوانی جمعیت، علیرغم اهداف ارزشمند، به دلیل هزینههای بالای مشوقها و کمبود منابع مالی، با چالشهای اجرایی روبروست. لذا، برای دستیابی به نتایج مطلوب، علاوه بر حمایتهای مالی، ضرورت اجرای برنامههای فرهنگی و آگاهیبخش برای رفع نگرانیهای خانوادهها در خصوص فرزندآوری، کاملا مشهود است. بدون یک رویکرد جامع و هماهنگ، تغییر روند نزولی جمعیت در ایران امری دشوار خواهد بود.