## رمز ارزها در ایران: بین امید و نگرانی
ظهور و گسترش سریع ارزهای دیجیتال در ایران، فرصتها و چالشهای بیشماری را پیش روی اقتصاد کشور قرار داده است. از یک سو، این فناوری نوین راهکاری برای دور زدن تحریمها و تسریع در انتقالات مالی بینالمللی به نظر میرسد. از سوی دیگر، ریسکهای ذاتی این بازار، نگرانیهای جدی را در خصوص ثبات اقتصادی و امنیت مالی به وجود آورده است. نقش بانک مرکزی در تنظیم و هدایت این فضای جدید، کلیدی و تعیین کننده است.
بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال، در سالهای اخیر به محبوبیت قابل توجهی در بین مردم و بخش خصوصی ایران دست یافتهاند. این امر تا حد زیادی به محدودیتهای دسترسی به سیستمهای مالی بین المللی و نیاز به ابزارهای جایگزین برای پرداختهای بینالمللی مربوط میشود. همچنین، دسترسی به انرژی ارزان، ایران را به یکی از مراکز مهم استخراج ارزهای دیجیتال تبدیل کرده است. این فعالیت، اگرچه برای بسیاری ایجاد درآمد کرده، اما چالشهای زیست محیطی قابل توجهی نیز به دنبال داشته است.
عدم وجود قوانین شفاف و نظارت دقیق بر بازار ارزهای دیجیتال، زمینه سوء استفادههایی مانند پولشویی و تأمین مالی تروریسم را فراهم میکند. نوسانات شدید قیمت ارزهای دیجیتال، عامل اصلی بیثباتی بازار و افزایش ریسکهای سرمایهگذاری است. هرچند ثبت تراکنشها در بلاک چین درجهای از شفافیت را ایجاد میکند، اما عدم شناسایی هویت کاربران، پیگیری جرایم مالی را دشوار میسازد.
استفاده از ارزهای دیجیتال برای تجارت بینالمللی، علی رغم مزایای آن، هنوز با محدودیتهای جدی مواجه است. صادرات و واردات کالاهای اساسی در مقیاس بزرگ، به دلیل عدم پذیرش گسترده این فناوری در سطح جهانی، هنوز به طور کامل از طریق ارزهای دیجیتال انجام نمیشود. با این وجود، بسیاری از افراد از رمزارزها برای حفظ ارزش داراییهای خود در برابر تورم و کمبود دسترسی به ارزهای خارجی استفاده میکنند.
بانک مرکزی با ارائه سند سیاستگذاری جدید برای بازار ارزهای دیجیتال، گام مهمی در جهت ساماندهی این فضا برداشته است. این سیاست، بر رعایت قوانین مالیاتی و مقررات مبارزه با پولشویی تاکید دارد و به دنبال تقویت همکاری بین نهادهای مختلف دولتی است. هدف اصلی، کاهش ریسکها و استفادهی بهینه از پتانسیلهای این فناوری نوین است.
اما موفقیت این سیاستها، به همکاری تمام فعالان این بازار و تدوین قوانین جامع و شفاف وابسته است. ساماندهی فعالیتهای استخراج رمزارزها نیز نیازمند قاعدهگذاری دقیق است تا هم از فرصتهای اقتصادی آن به نحو احسن استفاده شود و هم چالشهای زیست محیطی آن به حداقل برسد. در نهایت، آینده ارزهای دیجیتال در ایران، به تعامل مؤثر بین دولت، بخش خصوصی و جامعه جهانی بستگی دارد.