مذاکرات اخیر حسن میرشفیع، نماینده ویژه وزیر راه و شهرسازی در امور افغانستان، نقشی کلیدی در تعیین آینده همکاریهای ترانزیتی دو کشور ایفا میکند. با توجه به توافقات تازه باکو و طالبان در خصوص کریدور لاجورد و نگرانیها از کنار گذاشته شدن ایران، حفظ جایگاه ایران در این مسیرهای حیاتی، مسئلهای بسیار مهم و استراتژیک بهشمار میرود. میرشفیع، با تأکید بر تلاش هر کشور برای دستیابی به منافع ملی خود، به ضرورت یافتن راههای جدید برای توسعه ارتباطات افغانستان، به عنوان کشوری محصور در خشکی، اشاره کرد.
موقعیت جغرافیایی افغانستان، همسایگی با قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای و رقابت شدید برای دسترسی به کریدورهای ترانزیتی، ایران را با چالشی جدی مواجه کرده است. برای حفظ سهم خود در این رقابت، برنامهریزی دقیق و استفاده از مزایای نسبی ایران امری ضروری است. به گفته میرشفیع، تغییر مسیرهای ترانزیتی پس از ایجاد بازارهای جدید، بسیار پرهزینه و دشوار خواهد بود.
مذاکرات اخیر با مقامات راه آهن افغانستان و توافقات حاصل از آن، نشان از اراده جدی برای توسعه روابط ترانزیتی دارد. میرشفیع، با تأکید بر همکاری نزدیک با دولت افغانستان، مزایای اقتصادی مسیر ایران را برای افغانستان، به مراتب بیشتر از کریدور لاجورد دانست. به گفته وی، استفاده از مسیر ایران به دلیل عدم تغییر مدهای حمل و نقل، هزینههای کمتری را برای افغانستان به همراه دارد و در حال حاضر هیچ کریدور دیگری به اندازه مسیر ایران برای افغانستان آماده و مناسب نیست.
علاوه بر جنبههای ترانزیتی، میرشفیع به روابط تجاری و همزبانی ایران و افغانستان اشاره کرد و بر اهمیت تکمیل کریدورهای داخلی ایران برای جذب بیشتر تجار و بازرگانان افغانستانی تاکید نمود. وی با اشاره به اهمیت توسعه زیرساختهای اقتصادی و حمل و نقل افغانستان برای ایران از جنبههای اقتصادی و امنیتی، از ارائه مطالعات و آمادگی سرمایهگذاران ایرانی برای مشارکت در این پروژهها خبر داد.
سرمایه گذاری رسمی ایران در پروژههای زیرساختی افغانستان 6 میلیارد دلار اعلام شده و آمادگی برای افزایش این رقم تا 12 میلیارد دلار نیز وجود دارد. پروژههای ریلی در کریدورهای زابل-زرنج-قندهار-کابل، هرات-کابل-چین (واخان) و هرات-مزارشریف-شیرخان بندر به سمت چین از جمله پروژههای مورد نظر هستند. همچنین، تسهیلات بندر چابهار برای حمل بارهای افغانستان از طریق حمل ترکیبی به بنادر مختلف جهان در نظر گرفته شده است.
در مورد چگونگی تحویل بارهای افغانستان در بنادر دیگر با توجه به تحریمها علیه ایران، میرشفیع اظهار داشت که تحریمهای کشتیرانی آمریکا تنها توسط این کشور اعمال میشود و سایر کشورها با توجه به منافع خود با ایران همکاری میکنند. وی بر این نکته تأکید کرد که ایران به طور قانونی تحت تحریم هیچ کشوری نیست و به بسیاری از بنادر دسترسی دارد و بارهای افغانستان از تحریمهای آمریکا معاف هستند.