## اختلاف نظر درباره حجاب: نگرانی حوزه از رویکرد حاکمیت
در حالی که گزارش ها از دیدار اخیر رئیس جمهور با مراجع تقلید به اخبار حمله احتمالی به اسرائیل تبدیل شده بود، اظهارات آیت الله مکارم شیرازی در دیدار با مسعود پزشکیان درباره حجاب اجباری به عنوان مهمترین موضوع این دیدارها مورد توجه قرار گرفته است. برخی از نکات این دیدار که در رسانه های حاکمیتی سانسور شده بود، نشان می دهد که آیت الله مکارم شیرازی در این دیدار بر غیرعملی بودن و غیراجتماعی بودن حجاب اجباری تاکید کرده و خواستار حل این مساله به صورت عادلانه شده اند.
این اظهارات از زبان یک مرجع تقلید و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم نشان دهنده نگرانی بخش سنتی حوزه از رویکرد حاکمیت در زمینه مقابله با بی حجابی است. آیت الله جوادی آملی، از دیگر اعضای برجسته جامعه مدرسین، نیز پیشتر در واکنش به نامه های مردم درباره حجاب و عفاف گفته بود که “حجاب اجباری با فشار و زور به دست نمی آید” و “حل این مساله با روش های قهری ممکن نیست.”
آیت الله سید محمد علی ایازی، مدرس حوزه علمیه قم و عضو شورای مرکزی مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه، در خصوص واکنش مراجع تقلید به مساله حجاب می گوید: “مراجع همگی از عملکرد گشت ارشاد ناخرسند بودند” و ” سالها پیش مراجع تقلید نجف نیز نسبت به موضوع حجاب اجباری اعتراض کرده بودند.”
آیت الله ایازی با اشاره به نظر مراجع قم درباره گشت ارشاد می گوید: ” مراجع قم گشت ارشاد را فراقانونی و بدون مبنا در فقه اسلامی می دانند.” وی می افزاید: “این که یک نامحرم به یک زن برای حجابش توهین کند، قابل قبول نیست.” به گفته او “دست زدن به نامحرم یک فعل حرام است و هیچ فقیهی به چنین رویکردی قائل نبوده است.”
وی در مورد نظر مراجع در خصوص وضع قوانین تنبیهی مرتبط با حجاب نیز می گوید: ” وضع قوانین تنبیهی برای یک مساله فرهنگی مثل حجاب مشکلات جدی دارد.” آیت الله ایازی با اشاره به نظر امام خمینی در مورد امر به معروف و نهی از منکر می گوید: “امام در بخش نهی از منکر متعرض شده بودند و گفته بودند اگر یک نهی از منکر منجر به نفرت پراکنی شود، آن فعل نه تنها واجب نیست بلکه حرام نیز است.”
او با اشاره به نگرانی بخش سنتی حوزه می گوید: ” بخش سنتی حوزه نگران نوعی بی نظمی در جامعه است.” به گفته او ” درباره حجاب دو نظر وجود دارد: یک نظر می گوید حجاب یک امر دینی انتخابی است. نظر دیگر می گوید حجاب یک امر دینی است که حکومت نسبت به آن مسئولیت و وظیفه دارد.”
این پژوهشگر دینی با اشاره به نظر کسانی که حجاب را یک امر دینی می دانند می گوید: ” کسانی که حجاب را یک امر دینی می دانند، باید توجه کنند که حکومت چه کاری باید بکند که به نتیجه اجتماعی مطلوب برسد؟ آیا روشهایی که در گذشته برای تحقق این واجب دینی انجام شده است، مفید و موثر بوده یا منجر به تشدید عدم اجرای آن شده است؟”
آیت الله ایازی با تاکید بر بی فایده بودن برخورد حاکمیت با مساله حجاب می گوید: ” از نظر ما برخورد حاکمیت با مساله حجاب بی فایده بوده است، اما افرادی که قائل به مسئولیت حاکمیتند، کاری به این وجه ماجرا ندارند. بعضی ها به روی خودشان نمی آورند؛ مثل ماجرای فیلترینگ. برای این افراد، این یک پز و شعار دینداری است. این طیف می خواهند بگویند ما طرفدار ارزشهای دین هستیم.”
وی دیدگاه اول که حجاب را یک امر دینی شخصی می داند، مختص جریان نواندیش دینی خوانده و می گوید: ” حجاب، حق انتخاب افراد است. اگر خیلی علاقه مند به اجرای آن هستید، باید از راهکارهای فرهنگی استفاده کنید.”
آیت الله ایازی با اشاره به دیدار ده سال پیش عده ای از مدرسین حوزه علمیه قم با مراجع نجف می گوید: ” ده سال پیش یکی از شخصیتها به ملاقات مراجع نجف رفته بودند. آن ها گفته بودند این کاری که شما می کنید (حجاب اجباری) غلط است. در عراق این کار را نکردند و وضعیت حجاب به مراتب بهتر از ایران است.”
او با اشاره به صحبتهای اخیر آیت الله مکارم شیرازی درباره غیرصحیح و غیرعملی بودن حجاب اجباری می گوید: ” آیت الله مکارم هم به همین نتیجه رسیده که طرحهایی که در مجلس به تصویب می رسد، جز این که هزینه های دولت را افزایش دهد، نتیجه ای نمی دهد.”
آیت الله ایازی در پایان می گوید که ” امروز مجلس می گوید ما دخالت مستقیم نمی کنیم و از طریق دوربین، افراد بی حجاب را جریمه می کنیم؛ ولی همین کار هم مورد تایید نیست، چون یک فساد مالی ایجاد می کند و دارای اشکال است.”
