پیش دیابت و اهمیت کنترل قند خون
پیش دیابت مرحلهای است که در آن بدن توانایی تنظیم قند خون را از دست میدهد اما هنوز وارد فاز دیابت نشده است. بسیاری از افراد بدون آگاهی از ابتلا به پیش دیابت، در معرض خطر جدی پیشرفت بیماری قرار دارند. آمارها نشان میدهد درصد بالایی از مبتلایان بدون مراقبت مناسب وارد مرحله دیابت میشوند. درمانهای رایج شامل تغییر سبک زندگی و مصرف دارو است، اما محدودیتهای این روشها باعث شده پژوهشگران به راهکارهای طبیعی مانند پروبیوتیکها توجه ویژهای داشته باشند.
نقش پروبیوتیکها در کنترل پیش دیابت
پروبیوتیکها با ایجاد تعادل در میکروبیوتای روده میتوانند بر مقاومت به انسولین و تنظیم قند خون اثر بگذارند. مطالعات حیوانی نشان دادهاند مصرف پروبیوتیکها سطح قند خون را کاهش داده و از افزایش وزن ناشی از اختلالات متابولیک جلوگیری میکند. همچنین شواهدی وجود دارد که این ترکیبات مفید میتوانند روند پیشرفت دیابت را کند کنند. با این حال، بررسی اثرات آنها در انسان و بهویژه در مرحله پیش دیابت همچنان ضروری است.
مطالعه بالینی در ایران درباره پروبیوتیک و پیش دیابت
گروهی از پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به سرپرستی سید محمود مطلبی مطالعهای بالینی را در بیمارستان لقمان حکیم اجرا کردند. در این تحقیق، افراد مبتلا به پیش دیابت به دو گروه تقسیم شدند؛ یک گروه مکمل پروبیوتیک «بایودایاب» را همراه با مراقبتهای استاندارد دریافت کرد و گروه دیگر دارونما مصرف نمود. این مطالعه به صورت دوسوکور انجام شد تا نتایج دقیقتری به دست آید.
نتایج اثر پروبیوتیک بر شاخصهای گلیسمی
پس از سه ماه، نتایج نشان داد در گروه مصرفکننده پروبیوتیک، قند خون ناشتا حدود ۷ میلیگرم بر دسیلیتر و هموگلوبین A1c حدود ۰.۳۴ درصد کاهش یافت. این کاهش از نظر آماری معنادار بود و نشاندهنده بهبود وضعیت متابولیک بیماران محسوب میشود. با این حال، در شاخصهایی مانند چربی خون، وزن و فشار خون تفاوت قابل توجهی مشاهده نشد.
- کاهش قند خون ناشتا و HbA1c در گروه پروبیوتیک معنادار بود.
- تأثیر قابل توجهی بر چربی خون و فشار خون دیده نشد.
نتیجهگیری و چشمانداز آینده
محققان تأکید کردند که مصرف پروبیوتیکها میتواند به عنوان یک ابزار کمکی در کنار تغییر سبک زندگی و درمانهای پزشکی برای کنترل پیش دیابت ارزشمند باشد. هرچند میزان کاهش قند خون محدود است، اما همین تغییر میتواند روند بیماری را کند کرده و خطر ورود به مرحله دیابت را کاهش دهد. آنها همچنین توصیه کردند که پژوهشهای گستردهتر و طولانیتر برای تأیید قطعی این نتایج ضروری است.
جایگاه علمی پژوهش
این تحقیق در «مجله غدد درونریز و متابولیسم ایران» منتشر شده است؛ نشریهای معتبر وابسته به مرکز تحقیقات غدد درونریز و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی که به انتشار مطالعات نوین در حوزه دیابت و بیماریهای متابولیک میپردازد.
پژوهش اخیر نشان میدهد پروبیوتیکها میتوانند به عنوان رویکردی نوین در مدیریت پیش دیابت مطرح شوند و در کنار مراقبتهای پزشکی، راهی طبیعی برای کنترل بهتر قند خون باشند.
آرزو سمیعی، یکی از روزنامهنگاران پرشور و متعهد مجله خبری است که با نگاهی دقیق و تیزبین، به پوشش مسائل اجتماعی و فرهنگی میپردازد. او با تخصص در حوزههایی مانند حقوق زنان، محیط زیست و آموزش، همواره در تلاش برای آگاهیبخشی و ایجاد تغییرات مثبت در جامعه است.