گزارش‌ها از استان ایلام حاکی از انتشار و طغیان آفت سن در مزارع غلات این استان دارد. پس از بازدیدهای میدانی رئیس سازمان جهاد کشاورزی ایلام، معاونان و کارشناسان مربوطه به همراه کارشناس سازمان حفظ نباتات کشور، تراکم بالای این آفت در مزارع برخی از شهرستان‌ها تایید و به کشاورزان هشدار داده شد.
چند روز پیش، جهاد کشاورزی شهرستان دهلران به کشاورزان مناطق «میمه» و «زرین‌آباد» در خصوص شیوع گسترده سن گندم هشدار داد و از آن‌ها خواست تا با توجه به طغیان این آفت در نواحی شمالی استان، به منظور پیشگیری از خسارات احتمالی، مزارع خود را به طور منظم مورد بازدید قرار داده و در صورت مشاهده آفت، با مشورت کارشناسان جهاد کشاورزی، نسبت به مبارزه شیمیایی با استفاده از سموم مناسب و رعایت کامل نکات ایمنی اقدام کنند.
سن گندم (Eurygaster integriceps) به عنوان مهم‌ترین آفت غلات در ایران و کشورهای همسایه شناخته می‌شود. این حشره در مراحل مختلف رشد گندم، از مرحله پنجه‌زنی تا خوشه‌دهی، از گیاه تغذیه کرده و خسارات کمی و کیفی قابل توجهی به بار می‌آورد. خسارت کمی شامل کاهش وزن و عملکرد نهایی محصول است، در حالی که خسارت کیفی با تزریق ترکیبات شیمیایی به دانه گندم توسط این آفت، کیفیت آرد و در نتیجه خاصیت نانوایی آن را به شدت کاهش می‌دهد.
آفت سن، حشره‌ای قهوه‌ای رنگ و غبارآلود است که در سرتاسر ایران و افغانستان، به ویژه در مزارع گندم و جو یافت می‌شود و به همین دلیل به نام سن گندم شناخته شده است. این آفت پس از خروج از تخم، پنج مرحله رشدی را طی می‌کند که چهار مرحله از آن با تغذیه از گندم همراه است. تخم‌های این حشره به رنگ سبز و به صورت دسته‌ای بر روی گیاه قرار می‌گیرند، در حالی که حشرات بالغ دارای سری مثلثی شکل هستند. آلودگی مزارع گندم به این آفت، محصول را برای مصرف مستقیم یا تهیه نان نامناسب می‌سازد، زیرا به طور قابل توجهی از کیفیت آرد می‌کاهد.
آفات سن گندم تخم‌های خود را بر روی قسمت‌های مختلف گیاهان میزبان، از جمله برگ و ساقه، و همچنین علف‌های هرز می‌گذارند. پوره‌ها پس از گذشت حدود دو تا سه هفته از تخم خارج شده و سن‌های جوان‌تر از برگ، ساقه و خوشه گندم تغذیه می‌کنند. این آفات عمدتاً در لابه‌لای برگ‌های علف‌های هرز به گذران زمستان می‌پردازند (مخفی می‌شوند)، اما برخی نیز در میان پوشش گیاهی خشن پناه می‌گیرند. با بهبود شرایط جوی و گرم شدن هوا، آفات از پناهگاه‌های خود خارج شده و مجدداً تغذیه از قسمت‌های مختلف محصول گندم را آغاز می‌کنند.
در همین راستا، معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام از تداوم عملیات سمپاشی علیه آفت سن غلات در مزارع این استان خبر داد. حشمت‌اله زرین‌جوب در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا اظهار کرد: از اسفندماه سال ۱۴۰۳ و پس از مشاهده آفت سن غلات در مزارع استان، تاکنون بیش از ۲۱ هزار هکتار از مزارع غلات علیه سن مادر سمپاشی شده‌اند.
وی خاطرنشان کرد: طی روزهای اخیر و با مشاهده اولین پوره‌های این آفت در مزارعی که هنوز سمپاشی نشده‌اند، عملیات مبارزه با پوره‌های سن نیز آغاز شده و اطلاع‌رسانی به کشاورزان برای ادامه و تداوم سمپاشی‌ها در حال انجام است. زرین‌جوب با اشاره به قدرت خسارت‌زایی بالای این آفت، به کشاورزان توصیه کرد: چنانچه تاکنون نسبت به سمپاشی مزارع خود علیه سن مادر اقدام نکرده‌اند، قبل از شروع تغذیه پوره‌های سن و بروز خسارت جدی به محصول، در اسرع وقت نسبت به سمپاشی مزارع خود اقدام کنند.
حشمت عزیزان، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام نیز در بازدید از مزارع غلات استان بر اهمیت و ضرورت سمپاشی به موقع مزارع علیه این آفت تاکید کرد و گفت: باید با بهره‌گیری از ظرفیت تعاونی‌های تولید و تشکل‌های زراعی، برای افزایش سطح سمپاشی علیه این آفت برنامه‌ریزی‌های لازم صورت گیرد. وی همچنین بر لزوم نظارت جدی بر مراکز خرید محصولات کشاورزی در سال‌های آینده و خودداری از خرید محموله‌های سن‌زده و غیر استاندارد به منظور ایجاد اهرم مناسب برای سمپاشی تاکید کرد. عزیزان در پایان سخنان خود بر اهمیت اطلاع‌رسانی گسترده به منظور ترغیب هرچه بیشتر کشاورزان به انجام سمپاشی به موقع و جلوگیری از بروز خسارات جبران‌ناپذیر به مزارع غلات استان تاکید کرد.