مرتضی معتمد، معاون فنی و بازرگانی سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران، ایجاد کارخانه‌های بزرگ و مدرن فرآوری را مهم‌ترین گام برای گسترش بازار عناب دانست و تأکید کرد صنایع تبدیلی سنتی و کارگاهی توان مدیریت حجم تولید و ارتقای معیشت خانوارهای روستایی را ندارند. به گفته او، تنها با راه‌اندازی «صنایع مادر» می‌توان تنوع فرآورده‌های عناب را افزایش و این محصول را به بازارهای جهانی معرفی کرد.
تولید و بازار فعلی عناب
سالانه بین هشت تا ده هزار تن عناب در خراسان جنوبی برداشت می‌شود، اما به‌رغم خواص دارویی و علمی این میوه بومی، هنوز در ذائقه عمومی ایران جایگاه شایسته‌ای نیافته است. ایران پس از چین دومین تولیدکننده بزرگ عناب جهان است و بیش از ۹۸ درصد از این محصول در خراسان جنوبی به عمل می‌آید؛ استانی که به «پایتخت تولید و تجارت عناب» شهرت دارد.
معتمد با اشاره به وضعیت صادرات گفت: «در حال حاضر هند و پاکستان مهم‌ترین مقصدهای عناب ایرانی‌اند و به تازگی بازارهایی مانند کانادا، هلند و نیوزیلند نیز وارد سبد مصرف خود کرده‌اند. اما برای نفوذ در بازارهای اروپا و آمریکای شمالی، نیازمند فرآوری‌های تخصصی و محصولاتی چون عصاره، کنسانتره و مکمل‌های غذایی هستیم.»
طرح تولید کنسانتره عناب در شاهرود
در جریان بازدید از جشنواره محصولات محلی، معاون سازمان تعاون روستایی پیشنهاد داد بخشی از تولید استان به کارخانه کنسانتره شاهرود منتقل شود تا نخستین بار عصاره غلیظ عناب به صورت آزمایشی تولید شود. در صورت موفقیت این طرح، ظرفیت فرآوری سالانه تا ۳۰۰ تن عناب افزایش خواهد یافت و صنایع بیشتری به زنجیره تولید اضافه می‌شوند.
ارزش افزوده و اشتغال پایدار
معتمد تصریح کرد: «صنایع تبدیلی می‌توانند عناب‌های رده سه و چهار—که امکان عرضه تازه به بازار ندارند—را به انواع آبمیوه‌های لوکس، مربا، پودر ملین یا حتی محصولات آرایشی تبدیل کنند.» به گفته او، توسعه این صنایع نه تنها ارزش افزوده منطقه را افزایش می‌دهد، بلکه به اشتغال روستایی و کاهش افت برداشت کمک می‌کند.
حمایت مالی و تضمین قیمت
سازمان تعاون روستایی ایران آمادگی دارد با اعطای تسهیلات سرمایه در گردش برای تعاونی‌ها و خرید تضمینی بخشی از محصول عناب، از کشاورزان حمایت کند. معتمد افزود: «تعیین کف قیمت، پرداخت تسهیلات با نرخ ترجیحی و فراهم کردن زیرساخت‌های سردخانه‌ای و بسته‌بندی از جمله اقداماتی است که در دستور کار قرار دارد تا جشنواره‌های بهاره عناب نتایج عملی و علمی ملموسی برای تولیدکنندگان به همراه داشته باشد.»
با تمرکز بر توسعه صنایع مادر و حمایت‌های مالی هدفمند، خراسان جنوبی می‌تواند جایگاه خود را به‌عنوان قطب فرآوری عناب در سطح ملی و بین‌المللی تحکیم کند و اقتصاد روستاها را با ایجاد زنجیره کامل ارزش پایدار سازد.
آرزو سمیعی، یکی از روزنامه‌نگاران پرشور و متعهد مجله خبری است که با نگاهی دقیق و تیزبین، به پوشش مسائل اجتماعی و فرهنگی می‌پردازد. او با تخصص در حوزه‌هایی مانند حقوق زنان، محیط زیست و آموزش، همواره در تلاش برای آگاهی‌بخشی و ایجاد تغییرات مثبت در جامعه است.